1. Bole A., Dineley B., Wall A., 2009. Radar and ARPA Manual, Amsterdam, Boston, Heidelberg, London, New York, Oxford, Paris, San Diego, San Francisco, Singapore, Sidney, Tokyo: Elsevier LTD.
2. Burger W., 2008. Radar Observer Handbook for Merchant Navy Officer, Glasgow: Brown, Son & Ferguson, Ltd.
3. Felski A., 1998. Pomiar prędkości okrętu. Metody i urządzenia, Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte.
4. Gucma M., Montewka J., Zieziula A, 2005. Urządzenia Nawigacji Technicznej, Szczecin, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Szczecinie.
5. IAMSAR. Międzynarodowy Lotniczy i Morski Poradnik Poszukiwania i Ratowania. Tom III – Środki mobilne, 2001. Gdynia: Trademar.
6. Januszewski J., 1997. Naziemne systemy radionawigacyjne, Gdynia: Wydawnictwo Studium Doskonalenia Kadr S.C.
7. Januszewski J., 2008. Problemy eksploatacyjne systemu GPS w transporcie morskim, Gdynia: Akademia Morska.
8. Januszewski J., 2010. Systemy satelitarne GPS, Galileo i inne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
9. Krajczyński E., 1994. Podstawy Urządzeń Elektronawigacyjnych, Gdynia, Studium Doskonalenia Kadr Wyższej Szkoły Morskiej.
10. Krajczyński E., 1980. Urządzenia hydroakustyczne w nawigacji, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1980.
11. Krajczyński E., 1987. Okrętowe kompasy żyroskopowe, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie.
12. Krajczyński E., 1980. Logi morskie, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie.
13. Montewka J., Gucma M., 2006. Podstawy morskiej nawigacji inercyjnej, Szczecin, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Szczecinie.
14. Narkiewicz J., 2007. GPS i inne satelitarne systemy nawigacyjne, Warszawa: WKŁ.
15. Radar Navigation Manual, Pub. 1310, 1985. Washington: Defense Mapping Agency, Hydrographic/Topographic Center.
16. Specht C., 2007. System GPS, Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
17. Stupak T., Wawruch R., 2007. Analiza zastosowań AIS do unikania zderzeń, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni Nr 20, str. 89-100, Gdynia: Akademia Morska.
18. Stupak T., Wawruch R., 2007. AIS jako narzędzie do monitorowania ruchu morskiego, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni Nr 20, str. 82-88, Gdynia: Akademia Morska.
19. Stupak T., Wawruch R., 2008. Charakterystyka radaru na falę ciągłą, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni Nr 21, str. 120-130, Gdynia: Akademia Morska.
20. Wawruch R., 1998. Radar jako pomoc w zapobieganiu zderzeniom na morzu, Gdynia: Wyższa Szkoła Morska w Gdyni.
21. Wawruch R., 2002. ARPA. Zasada działania i wykorzystania, Gdynia: Wyższa Szkoła Morska w Gdyni.
22. Wawruch R., 2002. Uniwersalny statkowy system automatycznej identyfikacji (AIS), Gdynia: Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni.
23. Wawruch R., 2007. Wykorzystanie systemu automatycznej identyfikacji do monitorowania statków morskich, Przegląd Telekomunikacyjny, Nr 12, str. 969-975.
24. Wawruch R., 2007. Znowelizowane wymagania techniczno-eksploatacyjne dla radarowych urządzeń statkowych. Część 1 – Wymagania dotyczące zasad prezentacji sygnału wizyjnego, układów pomiarowych oraz możliwości wykrywczych i dokładności wskazań, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni Nr 20, str. 101-113, Gdynia: Akademia Morska.
25. Wawruch R., 2008. Znowelizowane wymagania techniczno-eksploatacyjne dla radarowych urządzeń statkowych. Część 2 – Wymagania dotyczące układów śledzących, zasad prezentacji informacji z AIS i map elektronicznych oraz wymaganej dokumentacji producenta, Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni Nr 21, str. 131-144, Gdynia: Akademia Morska.
26. Wawruch R., 2008. Global ships monitoring system – basic requirements and principle of introduction, Transport Problems, Vol. 3, Issue 2, pp. 59-68.
27. Wawruch R., 2009. Światowy system identyfikacji i śledzenia statków, Przegląd telekomunikacyjny i wiadomości telekomunikacyjne, Nr 1, str. 16-23.
28. Wawruch R., 2009. Comparative assessment of the satellite and shore based ships monitoring systems, Annual of Navigation, No 15, pp. 109-116.
Materiały dostępne na stronach:
1. www.esa.int
2. www.navcen.uscg.gov

1. Admirality List of Radio Signals, The United Kingdom Hydrographic Office, vol.2.
2. Czapczyk M., Żurkiewicz S., 2009. Plan podróży statku, Gdynia: Akademia Morska w Gdyni.
3. Czekała Z., 1999. Parada radarów, Warszawa: Bellona.
4. Kaplan E.D., Hegarty C.J., 2006. Understanding GPS Principles and Applications, Bos-ton/London: Artech House Inc.
5. Konwencja STCW rozdział VIII i Kodeks STCW sekcja VIII, 2011. Londyn: IMO.
6. Maneuvering Board Manual, Pub. 217, 1984. Washington: Defense Mapping Agency, Hydrographic/Topographic Center.
7. Meikle H., 2008. Modern Radar Systems, Boston, London: Artech House, Inc.
8. Misra P, Enge P., 2006. Global Positioning System Signals, Measurements, and Perfor-mance, Lincoln: Ganga–Jamuna Press.
9. Sztarski M. R., 1968. Urządzenia radiolokacyjne, Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności.
10. Rutkowski G., Kołakowski P., 2023. Sensory i systemy referencyjne stosowane na jed-nostkach dynamicznie pozycjonowanych, Gdynia, Wydawnictwo Uniwersytetu Morskie-go w Gdyni.

UNIWERSYTET MORSKI W GDYNI - WYDZIAŁ NAWIGACYJNY
Nr:	Przedmiot:	URZĄDZENIA NAWIGACYJNE
Kierunek / Poziom kształcenia:		NAWIGACJA / PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów:		STACJONARNE / NIESTACJONARNE
Profil kształcenia:		PRAKTYCZNY
Specjalność:		TRANSPORT MORSKI

EKP1	Ma wiedzę w zakresie budowy, zasady działania oraz możliwości wykorzystania, obsługi i konfiguracji urządzeń i systemów nawigacyjnych.
EKP2	Posiada umiejętności w zakresie wykorzystania, obsługi i konfiguracji urządzeń i systemów nawigacyjnych.
EKP3	Ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z wykorzystaniem odbiorników systemów nawigacyjnych.
EKP4	Ma wiedzę oraz umiejętności w zakresie wykorzystania, obsługi i konfiguracji odbiorników systemów nawigacyjnych do planowania oraz realizacji podróży morskiej. Zna ograniczenia i dokładności systemów nawigacyjnych.
EKP5	Ma wiedzę w zakresie: właściwości i propagacji fal elektromagnetycznych, parametrów fal radiowych, wzorców i skali czasu, układów odniesienia oraz zjawisk wpływających na ruch satelity w Ziemskim polu grawitacyjnym. Zna budowę i zasadę działania poszczególnych systemów nawigacyjnych.
EKP6	Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł, integrować je, dokonywać ich interpretacji oraz wyciągać wnioski i formułować opinie dotyczące efektywnego wykorzystania urządzeń i systemów nawigacyjnych w praktyce.
EKP7	Ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną związaną z reprezentowaną dyscypliną inżynierską w zakresie hydroakustyki i radiolokacji.
EKP8	Potrafi dokonać analizy sposobu funkcjonowania i ocenić– w zakresie wynikającym z reprezentowanej dyscypliny inżynierskiej – istniejące rozwiązania techniczne radarów, interpretować obraz radarowy i procesy regulacji.
EKP9	Ma wiedzę w zakresie standardów, norm technicznych, ograniczeń oraz zasad wykorzystania systemów radarowych.
EKP10	Potrafi w sposób efektywny wykorzystywać systemy radarowe do pozyskiwania i analizy informacji potrzebnej do unikania kolizji i nawigacji radarowej oraz podejmuje właściwe i skuteczne decyzje w tym zakresie.
EKP11	Posiada umiejętność pracy w zespole oraz umie kierować zespołem wachty nawigacyjnej precyzyjnie wyznaczając zadania oraz nadzorując prawidłowość ich wykonania.
EKP12	Ma wiedzę z zakresu wymagań technicznych, zasad wykorzystania i ograniczeń systemów z automatycznym śledzeniem ech radarowych.
EKP13	Potrafi w sposób efektywny wykorzystywać systemy radarowe z automatycznym śledzeniem ech do pozyskiwania i analizy informacji o sytuacji kolizyjnej oraz podejmuje właściwe i skuteczne decyzje antykolizyjne i nawigacyjne.
EKP14	Posiada umiejętność dowodzenia wachtą nawigacyjną, precyzyjnie wyznaczając zadania członkom wachty oraz nadzorując prawidłowość ich wykonania.
EKP15	Ma wiedzę z zakresu wymagań konwencyjnych na temat wyposażenia nawigacyjnego statku, zasad jego rozmieszczenia na mostku nawigacyjnym, utrzymania jego w sprawności, minimalnych parametrów techniczno-eksploatacyjnych oraz kompatybilności elektromagnetycznej.
EKP16	Ma wiedzę na temat systemu automatycznej identyfikacji statków (AIS), umie obsłużyć urządzenie statkowe tego systemu i odebrać wiadomości transmitowane przez inne urządzenia AIS.
EKP17	Ma wiedzę z zakresu klasyfikacji i elementów składowych systemów nawigacji zintegrowanej (INS) i systemów mostka zintegrowanego (IBS) oraz zasad fuzji danych w systemach INS.
EKP18	Ma wiedzę z zakresu zasady działania i wykorzystania systemu alarmu wachty nawigacyjnej (BNWAS), systemu zarządzania alertami na mostku nawigacyjnym (BAMS) oraz rejestratorów danych z podróży (S)VDR.
EKP19	Ma wiedzę na temat organizacji i zasad działania systemów monitorowania ruchu statków terestrycznych (AIS) i satelitarnych (SAT AIS i LRIT) oraz zasad uczestnictwa statków w pracy tych systemów.
EKP20	Ma wiedzę w podstawowym zakresie na temat zasad działania i wykorzystania systemów dynamicznego pozycjonowania.
EKP21	Ma wiedzę na temat organizacji i wyposażenia technicznego służb kontroli ruchu statków (VTS) oraz serwisów świadczonych przez te służby i zasad uczestnictwa statków w ich pracy.

Lp.	Zagadnienia	Liczba godzin					Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
Lp.	Zagadnienia	W	C	L	P	S	Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
1	Zjawiska fizyczne wykorzystywane do wyznaczania kierunku w kompasach. Zasada działania żyroskopu. Budowa, zasada działania i obsługa żyrokompasów. Dokładności wskazań żyrokompasu, dewiacja szerokościowa i prędkościowa. Ograniczenia w stosowaniu żyrokompasu.	2				2	EKP1, EKP2, EKP3, EKP4	9.3.1.1, 9.3.1.2, 9.3.1.3, 9.3.1.4, 9.3.1.5, 9.3.1.6, 9.3.1.8
2	Budowa, zasada działania i obsługa urządzeń do automatycznego utrzymania statku na zadanym kursie lub kącie drogi.	1				3	EKP1, EKP2, EKP3, EKP4	9.3.1.1, 9.3.1.2, 9.3.1.3, 9.3.1.4, 9.3.1.5, 9.3.1.6, 9.3.1.8
3	Pomiar prędkości statku – budowa i zasada działania logów mierzących prędkość po wodzie i nad dnem.	4				2	EKP1, EKP2, EKP3, EKP4	9.3.1.1, 9.3.1.2, 9.3.1.3, 9.3.1.4, 9.3.1.5, 9.3.1.6, 9.3.1.8
4	Pomiar głębokości – budowa i zasada działania echosond. Wykrywanie obiektów podwodnych w płaszczyźnie poziomej – budowa i zasada działania sonaru oraz echosondy wielowiązkowej. Wpływ rodzaju dna na dokładność pomiary głębokości.	2				3	EKP1, EKP2, EKP3, EKP4	9.3.1.1, 9.3.1.2, 9.3.1.3, 9.3.1.4, 9.3.1.5, 9.3.1.6, 9.3.1.8
5	Urządzenia nawigacji inercyjnej, zasady działania, główne zastosowania.	1					EKP1, EKP2, EKP3, EKP4	9.3.1.1, 9.3.1.2, 9.3.1.3, 9.3.1.4, 9.3.1.5, 9.3.1.6, 9.3.1.8

Lp.	Zagadnienia	Liczba godzin					Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
Lp.	Zagadnienia	W	C	L	P	S	Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
1	Nawigacyjne systemy satelitarne. Ruch sztucznego satelity Ziemi po orbicie okołoziemskiej. Podstawy działania i organizacja systemów, parametry eksploatacyjne. Systemy oparte na pomiarze odległości dzielącej satelitę od użytkownika.	3					EKP5	9.3.2.5
2	Systemy: GPS, GLONASS, Galileo i BeiDou. Parametry techniczno-eksploatacyjne, zasada działania i organizacja tych systemów. Charakterystyka sygnałów emitowanych przez satelitę. Odbiornik nawigacyjny stacjonarny i przenośny. Określanie pozycji użytkownika i jej dokładność. Wykorzystanie systemu w nawigacji morskiej. Eksploatacja stacjonarnego odbiornika systemu w różnych trybach pracy i dla różnych danych wejściowych. Określanie pozycji i szacowanie jej dokładności Interpretacja wybranych parametrów sygnalizowanych przez odbiornik. Eksploatacja przenośnych odbiorników systemu podczas ruchu. Określanie pozycji i szacowanie jej dokładności.	7		2		6	EKP1, EKP2, EKP3, EKP4, EKP5	9.3.2.4, 9.3.2.6, 9.3.2.7, 9.3.2.8, 9.3.2.18
3	Systemy satelitarne pracujące w odmianie różnicowej - zasada działania. Odmiana różnicowa systemu GPS – DGPS. Wykorzystanie DGPS w nawigacji morskiej. Określanie pozycji użytkownika i jej dokładność. Eksploatacja odbiornika DGPS, interpretacja wybranych parametrów sygnalizowanych przez odbiornik.	2		4			EKP1, EKP2, EKP3, EKP4, EKP5	9.3.2.9, 9.3.2.18
4	Satelitarne systemy wspomagające SBAS. Systemy EGNOS, WAAS, MSAS i GAGAN. System SDCM, inne systemy przyszłościowe. Systemy regionalne NAVIC i QZSS.	1		2			EKP1, EKP2, EKP3, EKP4, EKP5
5	Oprogramowanie nawigacyjne stacjonarnych i przenośnych odbiorników systemów satelitarnych. Wprowadzenie punktów drogi i programowanie trasy. Programowanie i wykorzystywanie alarmów.			4			EKP4, EKP6	9.3.2.4
6	System automatycznej identyfikacji − AIS. Budowa i zasada działania statkowego urządzenia AIS klasy A i B. Częstotliwości pracy. Techniki TDMA i DSC. Tryby pracy: autonomiczny, odzewowy i ciągły. Informacje przesyłane przez urządzenie statkowe AIS: statyczne, dynamiczne, dotyczące podróży i bezpieczeństwa. Częstość transmisji statkowych. Wskaźnik MKD, współpraca AIS z radarem i ECDIS. Wprowadzanie danych do AIS i kontrola poprawności przesyłanej informacji. Zastosowania antykolizyjne i nawigacyjne AIS. Stacja bazowa i transponder ratowniczy AIS. AIS przesyłający informację nawigacyjną i hydrometeorologiczną. Symbole graficzne AIS.	2		2			EKP1, EKP2, EKP3, EKP4, EKP5	9.3.2.15

Lp.	Zagadnienia	Liczba godzin					Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
Lp.	Zagadnienia	W	C	L	P	S	Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
1	Urządzenia radarowe jako pomoc antykolizyjna i nawigacyjna. Podstawy prawne wyposażania statków w urządzenia radarowe i szkolenia w zakresie ich obsługi. Pojęcia: radar, ARPA, ATA, ATD, EPA, EPD. Pasma radarowe. Zasada pracy radaru. Radary pracujące na fali ciągłej i impulsowo. Zagrożenie dla zdrowia. Zasady bezpiecznej instalacji i eksploatacji urządzeń radarowych. Odległość bezpieczna od kompasu. Zobrazowanie panoramiczne. Obsługa radarów impulsowych różnego typu. Obsługa funkcji radarowych w ECDIS.	2		2		1	EKP7, EKP8, EKP10, EKP15	9.3.1.10, 9.3.3.1, 9.3.3.2, 9.3.3.3
2	Zobrazowanie ruchu rzeczywistego i względnego, rodzaje zorientowania obrazu radarowego, stabilizacja w stosunku do powierzchni wody i dna morskiego. Źródła informacji o parametrach ruchu statku własnego. Zorientowanie obrazu radarowego względem dziobu, kursu i kierunku północy. Poświata ech w zobrazowaniu ruchu rzeczywistego i względnego.	1				2	EKP7, EKP8, EKP10	9.3.3.4
3	Układy kontrolne, regulacyjne i przeciwzakłóceniowe. Układy pomiarowe. Zasady pomiaru kąta i odległości. Określanie pozycji radarowej i jej dokładność. Nawigacyjne wykorzystanie radaru w czasie ruchu statku.	2		1		1	EKP7, EKP8, EKP10	9.3.3.3, 9.3.3.5, 9.3.3.10
4	Zakłócenia i zniekształcenia obrazu radarowego. Wielkość i kształt ech radarowych różnych obiektów. Zniekształcenia impulsu podstawy czasu i podświetlającego. Echa od fal morskich, echa od opadów atmosferycznych. Echa wielokrotne, pośrednie, na kierunkach listków bocznych, z poprzedniego cyklu pracy. Zakłócenia interferencyjne. Zniekształcenia obróbki cyfrowej. Zasady identyfikacji i tłumienia ech fałszywych i zakłóceń. Zasady interpretacji obrazu radarowego.	3		1			EKP7, EKP8, EKP9, EKP10	9.3.3.4, 9.3.3.7
5	Wymagania formalnoprawne dotyczące parametrów eksploatacyjno- technicznych urządzeń radarowych.	1					EKP9, EKP15	9.3.1.10, 9.3.3.1
6	Latarnie radarowe, wzmacniacze ech, transpondery oraz aktywne i bierne reflektory radarowe.	1					EKP9, EKP15	9.3.3.8
7	Schemat blokowy radaru impulsowego i przebiegi impulsowe. Schemat blokowy wskaźnika z zobrazowaniem analogowym i cyfrowym. Radarowy sygnał wizyjny.	2		1			EKP7, EKP8	9.3.3.7
8	Budowa i zasada działania elementów radaru impulsowego: bloku nadawczo - odbiorczego, wskaźnika, toru falowodowego z anteną. Układy pomiaru kąta i odległości. Wpływ czasu trwania impulsu radarowego oraz rodzaju i wymiarów anteny na parametry eksploatacyjne radaru i obraz radarowy.	3		1			EKP7, EKP8, EKP9	9.3.3.5

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji (jeśli dotyczy przedmiotu)

Cele przedmiotu

Efekty kształcenia dla całego przedmiotu (EKP) – po zakończeniu cyklu kształcenia

Treści programowe

Semestr II

Semestr III

Semestr IV

Semestr V

Semestr VI

Semestr VIII

Metody weryfikacji efektów kształcenia (w odniesieniu do poszczególnych efektów)

Kryteria zaliczenia przedmiotu

Nakład pracy studenta

Literatura

Literatura podstawowa

Literatura uzupełniająca

Prowadzący przedmiot

SEMESTR	ECTS	Liczba godzin w tygodniu					Liczba godzin w semestrze
SEMESTR	ECTS	W	C	L	P	S	W	C	L	P	S
II	1						10				10
III	4						15		14		6
IV	2						15		6		4
V	4						30		4		26
VI	2						20
VIII	5								5		40
Razem w czasie studiów:							205

1	Nauczenie zasady działania, eksploatacji i efektywnego wykorzystania urządzeń i systemów radarowych i nawigacyjnych zamontowanych na statku ze zwróceniem uwagi na ich dokładności, ograniczenia, odporność na zakłócenia oraz specyfikę zobrazowania informacji nawigacyjnej
2	Nauczenie zasad prowadzenia wachty nawigacyjnej i realizacji procedur wachtowych.

Symbol EKP	Test	Egzamin ustny	Egzamin pisemny	Kolokwium	Sprawozdanie	Projekt	Prezentacja	Zaliczenie praktyczne	Inne
EKP1	X		X		X
EKP2	X		X		X			X
EKP3	X		X		X
EKP4	X		X		X			X
EKP5			X
EKP6					X			X
EKP7	X
EKP8	X				X			X
EKP9	X				X			X
EKP10	X				X			X
EKP11								X
EKP12	X				X			X
EKP13	X							X
EKP14								X
EKP15	X				X			X
EKP16	X							X
EKP17	X							X
EKP18	X
EKP19	X
EKP20	X
EKP21	X							X

Semestr	Ocena pozytywna (min. dostateczny)
II	1. Zaliczenie laboratorium - kryteria: - zrealizowanie z wynikiem pozytywnym wszystkich zajęć laboratoryjnych; - uzyskanie pozytywnej oceny z testu lub odpowiedzi ustnych, jeżeli dotyczy, - uzyskanie pozytywnej oceny ze sprawozdania, jeżeli dotyczy 2. Zdanie egzaminu – zgodnie z kryteriami podanymi przez prowadzącego na pierwszych zajęciach.
III	1. Zaliczenie laboratorium - kryteria: - zrealizowanie z wynikiem pozytywnym wszystkich zajęć laboratoryjnych; - uzyskanie pozytywnej oceny z testu lub odpowiedzi ustnych, jeżeli dotyczy, - uzyskanie pozytywnej oceny ze sprawozdania, jeżeli dotyczy 2. Zdanie egzaminu – zgodnie z kryteriami podanymi przez prowadzącego na pierwszych zajęciach.
IV	1. Zaliczenie laboratorium - kryteria: - zrealizowanie z wynikiem pozytywnym wszystkich zajęć laboratoryjnych; - uzyskanie pozytywnej oceny z testu lub odpowiedzi ustnych, jeżeli dotyczy, - uzyskanie pozytywnej oceny ze sprawozdania, jeżeli dotyczy 2. Zdanie egzaminu – zgodnie z kryteriami podanymi przez prowadzącego na pierwszych zajęciach.
V	1. Zaliczenie laboratorium - kryteria: - zrealizowanie z wynikiem pozytywnym wszystkich zajęć laboratoryjnych; - uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia praktycznej umiejętności obsługi urządzeń radarowych i ARPA oraz sporządzenia ręcznego nakresu radarowego. 2. Zdanie egzaminu – zgodnie z kryteriami podanymi przez prowadzącego na pierwszych zajęciach.
VI	Zdanie egzaminu – zgodnie z kryteriami podanymi przez prowadzącego na pierwszych zajęciach.
VIII	1. Zdanie na symulatorze radarowo-nawigacyjnym egzaminu praktycznego zaliczającego praktykę morską na sem. VII z umiejętności bezpiecznego prowadzenia statku, pełnienia obowiązków oficera wachtowego oraz obsługi i wykorzystania wyposażenia nawigacyjnego statku w różnych warunkach eksploatacyjnych (w zakresie MPDM, nawigacji i eksploatacji urządzeń nawigacyjnych). 2. Zaliczenie na symulatorze radarowo-nawigacyjnym zajęć realizowanych w ramach szkolenia Radar/ARPA - kryteria: - zrealizowanie z wynikiem pozytywnym wszystkich zajęć; - uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia praktycznej umiejętności sporządzania ręcznego nakresu radarowego i obsługi ARPA oraz samodzielnego prowadzenia wachty nawigacyjnej w warunkach ograniczonej widzialności; - uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich odpowiedzi ustnych; uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia wypełnionego w czasie zajęć dziennika okrętowego.

Forma aktywności	Szacunkowa liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Forma aktywności	W	C	L	P	S
Godziny kontaktowe	90		29		86
Czytanie literatury	50		23		25
Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych			15		40
Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia	25		10		22
Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania			2		8
Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach	10		10		10
Udział w konsultacjach	10		10		10
Łącznie godzin	185		99		201
Łączny nakład pracy studenta	485
Liczba punktów ECTS	7		3		8
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu	18
Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi	180
Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich	265

Tytuł/stopień, imię, nazwisko	Jednostka dydaktyczna
1. Osoba odpowiedzialna za przedmiot:
dr hab. inż. kpt.ż.w. Ryszard Wawruch, prof. UMG	KN
2. Pozostałe osoby prowadzące zajęcia:
dr hab. inż. kpt.ż.w. Grzegorz Rutkowski, prof. UMG	KN
dr hab. inż. Tadeusz Stupak, prof. UMG	KN
mgr inż. Agnieszka Kerbrat	KN
mgr inż. kpt.ż.w. Paweł Kołakowski	KN
dr inż. kpt.ż.w. Jan Pawelski, prof. UMG	KES
dr inż. kpt.ż.w. Jarosław Cydejko	KN
dr inż. Kamil Formela	KN
dr inż. Mateusz Gil	KN

Lp.	Zagadnienia	Liczba godzin					Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
Lp.	Zagadnienia	W	C	L	P	S	Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
1	Zasady obróbki cyfrowej radarowego sygnału wizyjnego, jej zniekształcenia i ograniczenia. Schemat blokowy wskaźnika z zobrazowaniem syntetycznym. Komparator. Filtry MTD, MTI, SPFA.	3		2			EKP7, EKP8, EKP9	9.3.3.7, 9.3.3.8
2	Budowa, zasada działania, schemat blokowy, wady i zalety radaru FM-CW.	1		1			EKP7, EKP8, EKP9
3	Równanie zasięgu radaru. Równanie dla obiektów punktowych, powierzchniowych i objętościowych. Właściwości odbijające różnych obiektów. Wpływ warunków hydrometeorologicznych na zasięg i możliwości wykrywcze radaru.	5		1			EKP7, EKP8	9.3.3.7, 9.3.3.8
4	Wykorzystanie radaru według przepisów MPDM. Przydatność poszczególnych rodzajów zobrazowań i zorientowań radarowych do celów antykolizyjnych. Zasady korzystania z AIS do prowadzenia obserwacji i unikania zderzeń. Zobrazowanie informacji AIS na wskaźnikach radarowych.	2				4	EKP10	9.3.3.8, 9.3.3.15, 9.3.3.16
5	Nakresy radarowe. Trójkąt prędkości (wektorów). Meldunek radarowy.	2				1	EKP10	9.3.3.9, 9.3.3.16
6	Nakres na ruchu względnym i rzeczywistym. Określanie parametrów ruchu względnego i rzeczywistego obiektu.	2				2	EKP10	9.3.3.9
7	Planowanie manewru statku własnego i zasady wykrycia manewru echa metodą nakresową.	1				5	EKP10	9.3.3.9, 9.3.3.16
8	Uproszczone metody nakresowe. EPA, EPD. Technika linii równoległych.	1				2	EKP9, EKP10	9.3.3.11
9	Czynniki wpływające na dokładność nakresów radarowych.	2					EKP9, EKP10	9.3.3.9
10	Budowa i zasada działania ARPA, ARPD, ATA i ATD. Akwizycja ech. Różne rozwiązania funkcji akwizycji, ich możliwości i ograniczenia. Czas trwania akwizycji w funkcji stabilności ruchu i poziomu zakłóceń.	1				1	EKP8, EKP9, EKP10, EKP12	9.3.3.11, 9.3.3.12, 9.3.3.14
11	Funkcja śledzenia w ARPA i ATA - zasada realizacji, możliwości i ograniczenia. Błędy śledzenia w czasie manewrów statku własnego i obiektu śledzonego. Wpływ zakłóceń hydrometeorologicznych i od powierzchni morza oraz ech od linii brzegowej na proces śledzenia.	1				1	EKP8, EKP12, EKP13	9.3.3.11, 9.3.3.12, 9.3.3.13
12	Metody prezentacji danych wyjściowych w ARPA i ATA. Zobrazowanie cyfrowe, wektorowe i graficzne. Wady i zalety oraz zasady interpretacji różnych rodzajów zobrazowania informacji wyjściowej.	2				1	EKP8, EKP12, EKP13	9.3.3.11, 9.3.3.12, 9.3.3.13, 9.3.3.16
13	Funkcje manewru próbnego i nawigacyjne ARPA. Różne rozwiązania programowe tych funkcji, ich wady i zalety.	2				2	EKP12, EKP13	9.3.3.12, 9.3.3.13, 9.3.3.14, 9.3.3.16
14	Błędy wskazań ARPA. ARPA a AIS. Źródła błędów i zasady ich identyfikacji. Ryzyko obdarzania wskazań ARPA zbyt dużym zaufaniem.	2				1	EKP12, EKP13	9.3.3.14, 9.3.3.15
15	Praktyczna obsługa różnych typów ARPA. Włączanie ARPA i żądanego rodzaju informacji wyjściowej. Funkcje ARPA i ATA w ECDIS.					4	EKP12, EKP13	9.3.3.12, 9.3.3.13, 9.3.3.15, 9.3.3.16
16	Nawigacyjne wykorzystanie radaru, ARPA i ATA. ENC w urządzeniach radarowych.	2				2	EKP13	9.3.3.10, 9.3.3.15, 9.3.3.16
17	Diagnostyka urządzeń radarowych. Zasady lokalizacji uszkodzeń, testy operacyjne. Zasady realizacji przeglądów i napraw.	1					EKP7, EKP8	9.3.3.6

Lp.	Zagadnienia	Liczba godzin					Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
Lp.	Zagadnienia	W	C	L	P	S	Odniesienie do EKP dla przedmiotu	Odniesienie do RPS
1	Obsługa urządzeń nawigacyjnych (Radar/ARPA, ECDIS, Autopilot, GMDSS) w celu prowadzenia bezpiecznej nawigacji na akwenach oceanicznych i przybrzeżnych, w warunkach rutynowych i awa-ryjnych. Odczyt i interpretacja danych hydrome-teorologicznych (wiatr, prąd, głębokość, poprawki kompasowe). Modyfikacja i aktualizacja trasy na mapie elektronicznej w sytuacjach zmiany miej-sca docelowego w trakcie podróży. Sterowanie statkiem w trybie manualnym i automatycznym, w tym wydawanie komend na ster. Reakcja na alarmy systemów nawigacyjnych, procedury po-stępowania w przypadku uszkodzeń urządzeń oraz zachowanie ciągłości i bezpieczeństwa nawi-gacji z uwzględnieniem przepisów MPDM i zasad wachtowych.			5			EKP10, EKP11, EKP13, EKP14
2	Użycie urządzeń radarowych i nawigacyjnych w celu prowadzenia bezpiecznej nawigacji i unika-nia kolizji z uwzględnieniem przepisów MPDM w warunkach ograniczonej widzialności: - na akwe-nie nieograniczonym, - na wodach ograniczonych i na torach wodnych, - w systemach rozgranicze-nia ruchu i w ich pobliżu, - w obszarze działania służby VTS. Dowodzenie wachtą nawigacyjną.					30	EKP10, EKP11, EKP13, EKP14
3	Wykorzystanie AIS i urządzeń radarowych w akcji SAR. Odbiór komunikatu w niebezpieczeństwie, planowanie, realizacja i koordynacja akcji poszukiwawczo-ratowniczej.					6	EKP10, EKP11, EKP13, EKP14, EKP16
4	Zasady obsługi i wykorzystania zintegrowanych systemów nawigacyjnych (INS), kryteria i zasady przeprowadzania fuzji danych z AIS, ECDIS i urządzeń radarowych.					4	EKP17